Recensie NPO Start-serie 'De Verschrikkelijke Jaren Tachtig'

Regie: Tim Kamps | Cast: Jacob Derwig (Bert), Malou Gorter (Joyce), Rosa van Leeuwen (Piet), Maria Kraakman (Marja 1), Hannah van Lunteren (Marja 2), Bianca Krijgsman (Karin), e.a. | Afleveringen: 8 | Speelduur: 23-30 minuten | Jaar: 2022

In de woongroep van Bert en zijn vier vrouwen wordt alles gedeeld, maar wat gebeurt er als er een verdriet heerst dat zo diep zit dat het niet gedeeld kan worden? In deze verfilming van het gelijknamige boek van Tim Kamps zien we door de ogen van de negenjarige Piet hoe een ooit hechte commune, opgericht als idealistisch alternatief voor de traditionele familiestructuur, langzaam ontrafelt en verandert in een wanhopig dysfunctionele rotzooi.

Bert, zelfbenoemd leider van de woongroep, begint als een bijna onverdraaglijk personage, de personificatie van 'toxic masculinity', en zijn karakter draagt sterk bij aan de wat viezige sfeer van de eerste afleveringen. Als je het echter tot na deze eerste paar afleveringen vol weet te houden, wordt duidelijk dat achter de façade van haantjesgedrag een duister verdriet schuilgaat dat niet alleen Bert, maar de hele woongroep mee de diepte intrekt.

Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Piet, de negenjarige dochter van de manisch depressieve Marja, een van de vrouwen van Bert. Alsof een ernstig labiele moeder nog niet genoeg ellende biedt voor een kind, moet Piet ook nog zien om te gaan met ontspoorde broertjes en zusjes, drie extra moeders en de veroordelende blikken van haar klasgenootjes en hun ouders. Niet geheel verrassend dus dat we kennis met haar maken wanneer ze de Kindertelefoon belt.

Via Piets conversaties met gesprekspartner Ivo leren we meer over de woongroep. Door de ogen van een kind krijgen alle buitensporige gebeurtenissen in de serie bijna iets onschuldigs, alsof dit nu eenmaal is hoe het gaat, niets geks aan. Dat de situatie van Piet niet normaal is, is voor de kijker echter meteen pijnlijk duidelijk.

Aan de kinderen is te zien hoe de volwassenen in de woongroep door de jaren heen de weg kwijt zijn geraakt, en terwijl je zit te kijken kan je niet anders dan hopen dat iemand deze kinderen redt van hun eigen ouders. Hierin ligt ook nog een kleine rol voor de jeugdzorg in Nederland, die blijkbaar in jaren tachtig ook al niet al te best meer functioneerde.

Als kijker zal het waarschijnlijk even duren voor je door hebt waar je nu eigenlijk naar zit te kijken, maar als het kwartje eenmaal valt is het moeilijk iets negatiefs te zeggen over deze bizarre ode aan de jaren tachtig. Als de serie eenmaal op gang komt, vertelt deze een ijzersterk verhaal met een aantal boeiende personages, die toch herkenbaarder zijn dan ze aanvankelijk lijken. Een eenzaam puntje van kritiek is dan ook dat je dit verhaal überhaupt niet meekrijgt als je na de eerste drie afleveringen vol herrie, grof taalgebruik en onsmakelijke situaties al bent afgehaakt.



De Verschrikkelijke Jaren Tachtig is te zien bij NPO Start.