Recensie HBO Max-serie 'Irma Vep'

Regie: Olivier Assayas | Cast: Alicia Vikander (Mira Harberg/Musidora/Irma Vep), Vincent Macaigne (René Vidal/Louis Feuillade), Adriana Arjona (Laurie), Lars Eidinger (Gottfried/Fernand Herrmann/Juan-José Moréno), Alex Descas (Grégory Desormeaux), e.a. | Afleveringen: 8 | Speelduur: 48-60 minuten | Jaar: 2022

In 1996 maakte Olivier Assayas Irma Vep, een film over het maken van een remake van Les Vampires, een stille filmserie uit 1915. De gelijknamige nieuwe serie is daar een remake van in serievorm, die tegelijk een vervolg op de film is. Een serie in een serie in een serie, en een remake van een remake. Die van te voren overbodig leek, maar verassend fris, leuk en persoonlijk blijkt.

Dat de nieuwe Irma Vep daarbij ook ontzettend meta is, mag te verwachten zijn. De film was dat al, en daar komt nog een flinke dosis overheen in de serie. In de film speelde Hongkongse filmster Maggie Cheung zichzelf. Zij kwam naar Frankrijk omdat René Vidal, een oude Nouvelle Vague-regisseur, haar werk in actiefilms goed vond en haar geschikt achtte voor de titelrol, waarvoor ze veel in een strak zwart catsuit moest rondlopen.

In de serie is die taak voor Alicia Vikander, die Mira Harberg speelt. Een Zweedse actrice die al zo'n onderdeel van de Hollywoodmachine is geworden dat ze met een gemaakt Amerikaans accent praat. Zij speelt Irma Vep, de meesterdievegge die werkt voor een misdaadsyndicaat met de naam Les Vampires. In het origineel werd zij door voormalig acrobate Musidora gespeeld. Op een gegeven moment speelt Vikander in flashbacks ook nog eens Musidora, die Les Vampires aan het opnemen is.

Want Irma Vep is een voortdurend gelaagd spel tussen het maken van de remake, de remake zelf die in de serie gemaakt wordt, de eerdere film van Assayas en de originele film van Louis Feuillade. Daarin verwerkt Assayas ook nog eens zijn eigen leven en carrière. Regisseur René Vidal, een prachtrol van Vincent Macaigne, is geen oude man meer die ooit in de jaren zestig goede films maakte, maar een neurotische stand-in voor Assayas zelf.

Een stand-in die zich overigens afvraagt of hij de serie nou wel moet maken, want wie kan er aan Feuillade tippen? En was zijn eerdere film niet beter dan deze rechtstreekse remake? Hij castte bewust niet opnieuw een Chinese actrice, omdat de echte Assayas na het maken van de film in 1996 trouwde met Maggie Cheung. Hun huwelijk hield tien jaar stand, en Vidal zegt in de serie dat dat te pijnlijk zou zijn, ondanks dat hij een vrouw en kinderen heeft, hangt zijn ex nog als een schaduw over hem heen.

Tegelijk wordt hij gedwongen om een Chinese actrice in een bijrol te casten, zodat de serie ook in China kan worden verkocht. En terwijl hij zelf artistieke pretenties heeft over zijn project, heeft de geldschieter dat niet – die financiert de serie puur en alleen als een gebaar naar Mira, zodat zij aan zijn volgende parfumcampagne meedoet. Haar leven is naast op dat van actrice Vikander ook deels op Kristen Stewart gebaseerd, die twee keer eerder met Assayas samenwerkte. Terwijl de assistent van Mira dan weer heel erg lijkt op de assistent die Stewart in Clouds of Sils Maria speelt.

Assayas heeft er een kunst van gemaakt om films en series te maken die zowel zwaar, gelaagd en ingewikkeld zijn, als ook lichtvoetig, oppervlakkig en glad. Pretentieus terwijl de pretentie ondermijnd en doorgeprikt wordt. Verhalen die over van alles maar ook bijna nergens over gaan. Hij balanceert altijd op het randje, net zoals het titelpersonage 's nachts sierlijk over de daken van Parijs beweegt. Irma Vep past geheel in dat straatje, en is wat dat betreft even heerlijk dubbelzinnig en fascinerend als de film uit 1996 en vele andere van Assayas.



Irma Vep is te zien bij HBO Max.