Recensie Netflix-serie 'Shards of Her'

Regie: Lin Cho | Cast: Wei-Ning Hsu (Lin Chen-Hsi), Toby Lee (Li Hao-ming, Liu Chang-yu), Ning Ding (Chiu Wan-fen), Patty Pei-Yu Lee (Chen Chih-ling), Chen-Ling Wen (Yang Chia-ying) e.a. | Aantal afleveringen: 9 | Speelduur: 45-51 minuten | Jaar: 2022

De Taiwanese serie Shards of Her gaat over trauma en seksueel misbruik. Het drama is overvol gestopt met slachtoffers, huilbuien en melodrama, maar het is allemaal wel heel duidelijk goedbedoeld. De serie benoemt belangrijke zaken aangaande secundaire victimisatie en de schrijnende omstandigheden die slachtoffers van seksueel geweld vaak meemaken.

Lin Chen-Hsi is een succesvolle headhunter. Ze loopt echter duizelig en gedesoriënteerd rond, en is zo niet geloofwaardig als gehaaide zakenvrouw. Na een auto-ongeluk komt ze volgens de uitleg van de serie in een alternatieve realiteit terecht. Deze heeft vele verhaallijnen, ook waar de hoofdpersoon geen weet van heeft, en wekt de suggestie dat deze wereld de 'echte' is en de andere een illusie.

Haar coma wordt nauwelijks benoemd of uitgelegd (er zijn geen scènes waarin de hoofdpersoon in een ziekenhuisbed ligt of ontwaakt) en vormt geen duidelijke scheidslijn tussen de ene en de andere realiteit. Deze manier van vertellen is verwarrend en laat de kijker zich continu afvragen wat er nu echt is en wat niet - los van feit dat het hier natuurlijk om een televisieserie gaat en er helemaal niets echt is.

De verwarring die de vertelstructuur schept sluit vreemd genoeg wel aan bij het thema van de serie: dissociatie en de dualiteit van het enerzijds herleven van trauma en aan de andere kant pijn onderdrukken tot het punt dat het verleden niet kan worden herinnerd. Het geheugenverlies van de hoofdpersoon als gevolg van een auto-ongeluk is een metafoor voor de black-outs en verdwenen herinneringen die ernstig trauma met zich mee kunnen brengen. De dissociative episodes waar de hoofdpersoon aan lijdt worden hierdoor juist goed overgebracht.

De andere verhaallijnen gaan ook allemaal over seksueel misbruik, intimidatie en uitbuiting - de hoofdpersoon krijgt zelf ook maar liefst twee gevallen van seksueel geweld voor haar kiezen. Door deze veelvoud aan ontwikkelingen krijgen de verschillende personages geen ruimte hier echt diep op in te gaan, waardoor ze oppervlakkig en bagatelliserend overkomen, wat vast niet de bedoeling was. De overdaad van de serie wordt nog extra onderstreept door dramatische pianomuziek en lange knuffels en huilbuien, waardoor het geheel een tikkeltje melodramatisch overkomt.

Deze overdaad zorgt er echter ook voor dat veel aspecten van seksueel trauma aan bod komen. Boze, onbegripvolle familie, vrouwen die een slechte man beschermen in plaats van solidair te zijn met slachtoffers, stuitende vragen als "Heb je wel nee gezegd?" en "Heb je teruggevochten?", het verleggen van de schuld naar de vrouw zelf door te ontkennen dat verstijven net als vechten en vluchten een natuurlijke reactie is. De serie lijkt een informatieve functie te hebben en poogt maatschappelijke problemen te bespreken.

De hoofdpersoon benoemt in dat kader iets heel belangrijks, zij het kortaf, over natuurlijke reacties op fysiek geweld. Wanneer je aangevallen wordt, schat je lichaam onbewust in hoe groot het gevaar is. Kan het gevaar ontweken worden, dan maakt je lichaam zich klaar om te vechten en te vluchten, door het adrenalineniveau te verhogen: mobilisatie. Schat je lichaam in dat het gevaar te groot is om ontweken te worden, dan schakelt het over op immobilisatie, het verhogen van het endorfineniveau en het verlagen van de lichaamsfuncties, waardoor pijn beter te verdragen is en de kans op overleven vergroot wordt.

Degenen die met dit overlevingsmechanisme een aanval hebben doorstaan, wordt op een walgelijke manier verweten dat ze geen fysiek of verbaal verzet hebben vertoond, alsof het dan onduidelijk zou zijn voor de dader waar hij zich schuldig aan maakt. Veel vrouwen gaan door deze consensus geloven dat zij geen echte slachtoffers zijn. Veel mannen geloven dit ook, zij het uit naïviteit of hufterigheid.

Ondanks - of juist dankzij - de overdaad van de serie neemt deze geen blad voor de mond als het over seksueel misbruik gaat. Het resultaat is in ieder geval uniek te noemen. De nevenverhaallijnen zijn onvoldoende uitgediept, maar de hoofdpersoon weet genoeg interesse te wekken om te blijven kijken. Het thema en de metafoor zijn bijzonder en herkenbaar. De verwarring is wat veel vrouwen en naar verluidt ook mannen meemaken in de nasleep van seksueel geweld in een secundair victimiserende maatschappij. Het is dapper dat de makers dit bespreekbaar te willen maken, op wat voor manier dan ook.



Shards of Her is te zien bij Netflix.