Recensie Netflix-serie 'The Fall of the House of Usher'

Regie: Michael Fimognari, Mike Flanagan | Cast: Carla Gugino (Verna), Bruce Greenwood (Roderick Usher), Mary McDonnell (Madeline Usher), Henry Thomas (Frederick Usher), T'Nia Miller (Victorine), Rahul Kohli (Leo Usher), e.a. | Afleveringen: 8 | Speelduur: 56-76 minuten | Jaar: 2023

Sommige filmmakers lijken een band te hebben met acteurs waar ze mee samenwerken. Neem Martin Scorsese en Robert De Niro of Tim Burton en Johnny Depp. Maar dan zijn er ook nog televisiemakers die helemaal doorslaan. In series van Ryan Murphy (American Horror Story, American Crime Story) hebben kijkers de afgelopen tien jaar steeds dezelfde gezichten voorbij zien komen. Inmiddels heeft ook Mike Flanagan een flinke club acteurs om zich heen verzameld. Begrijpelijk, want hij biedt ze goede scripts met genoeg uitdagingen.

De familie Usher heeft een enorme rijkdom vergaard, maar staat vooral bekend om haar grote misdaden waar zij keer op keer mee wegkomt. Totdat de zes kinderen van Roderick Usher in korte tijd een voor een om het leven komen in bloederige ongelukken. Roderick nodigt zijn justitiële tegenstander uit om alles op te biechten, want hij weet dondersgoed wie het op hem gemunt heeft.

Nadat Flanagan met zijn eerdere Netflix-series boeken verfilmde van Shirley Jackson, Henry James en Christopher Pike, is zijn nieuwe gebaseerd op werk van het negentiende-eeuwse horroricoon Edgar Allen Poe. Hij verfilmt het uitermate losjes, met weinig meer dan de titel en een klein deel van het thema. De serie als geheel is echter doorspekt met de geest van Poe via vele verwijzingen naar ander werk. Zoals kan worden verwacht van Flanagan gebeurt dat met veel liefde.

The Fall of the House of Usher haakt aan op de terecht populaire trend van schaamteloze rijkelui die genadeloos ten onder gaan. Want het hebben van een bankrekening die onnodig hoog is en genoeg macht bezitten om onschendbaar te zijn is al lange tijd geen fictie meer. Alle multimiljardairs op aarde kunnen meerdere soorten ellende uit de wereld helpen en nog steeds bakken met geld overhouden, maar dat doen ze niet. De uitzonderingen, zoals Bill Gates, kunnen rekenen op een hoop samenzweringstheorieën die ze in kwaad daglicht zetten.

Het is onbegrijpelijk dat Netflix deze serie verkoopt als horror, terwijl er slechts af en toe wat elementen van het genre in zitten. Dat dit gebeurde bij Flanagans vorige twee series was misschien omdat beide aan de saaie kant waren, maar zijn nieuwste is dat absoluut niet. Dit is meer een mysterie met wat bevredigende wraak erin. De personages zijn uiteenlopend en herkenbaar, het drama omzeilt de soapclichés. Het enige minpuntje is dat het een-lijk-per-afleveringritme een beetje flauw is; dit maakt de serie voorspelbaar en zorgt voor een gevoel van afwachten tot het uitgelichte personage het lootje legt.

Daarin zit de horror, want dit zijn behoorlijk gruwelijke sterfscènes. Maar niet ordinair en zeker niet gestoeld op effectbejag. Nee, de dood van de Ushers is altijd het gevolg van hun eigen gedrag en indirect dat van hun vader. De uitgestelde consequenties vormen een krachtige inhaalslag. En om de kijker eraan te herinneren dat dit fictie is en er niet al te hard moet worden gejuicht bij het aanschouwen van iemands dood, is het tafereel zo pijnlijk dat er toch een vleugje medeleven is.

Genoeg te doen dus voor de acteurs. Flanagan rekruteert de cast uit zijn eigen eerdere werken: Doctor Sleep, The Haunting of Hill House, The Haunting of Bly Manor, Midnight Mass en The Midnight Club. Geen van acteurs speelt een rol die lijkt op wat ze eerder voor Flanagan hebben gedaan, zeker niet zijn grote muze Carla Gugino. Zij is een kameleon en mag zich hier helemaal uitleven. Wanneer onthuld wordt wie haar personage nou echt is, is het duidelijk dat deze bekende figuur nog nooit eerder op deze manier is vertolkt.

Maar Flanagan heeft ook een neus voor waar een camera het beste kan worden neergezet en wat die moet doen. Hij heeft niet elke aflevering geregisseerd, maar is net als bij zijn vorige serieprojecten wel de leidinggevende. Het sporadische visuele stuntwerk in zijn series is inmiddels iconisch genoeg om er tussenuit te pikken, zoals het moment waarop Tamerlane Usher in de zesde aflevering haar eigen dood tegemoet ziet komen.

In plaats van een simplistische of prekerige uitwerking van de opvatting dat het nergens voor nodig is dat sommige mensen zo rijk zijn, legt The Fall of House of Usher tenminste uit waarom het zo kwaadaardig is dat er mensen zijn met zo'n uitpuilende bankrekening en dat hun denk- en werkwijze is niets is om trots op te zijn. Fijn dat zo'n belangrijke boodschap wordt verteld middels een serie die lekker bloederig en gewoon goed gemaakt is.



The Fall of the House of Usher is te zien bij Netflix.