Recensie NPO Start-serie 'Carmen Curlers'

Regie: Samanou Acheche Sahlstrøm, Natasha Arthy, Lisa Jespersen, e.a. | Cast: Morten Hee Andersen (Axel Byvang), Maria Rossing (Birthe Windfeld), Nicolai Jørgensen (Frans), Lars Ranthe (Jørgen), Rosalinde Mynster (Tove), e.a. | Afleveringen: 8 | Speelduur: 55-59 minuten | Jaar: 2022

Dat Denen goed zijn in het maken van vermakelijke televisie is bekend. Series als Borgen en The Killing waren dan ook erg populair. Carmen Curlers is minstens zo onderhoudend. Het op feiten gebaseerde verhaal speelt zich af in de jaren zestig van de vorige eeuw en gaat over het succes van een vooral door vrouwen aangeschaft artikel: de Carmen-krulset.

De Deense Arne Bybjerg Pedersen kocht patent op deze elektrische krulspeld. In de serie heet hij Axel en is hij eigenaar van een elektronicazaak. Wanneer hij bij de kapper zit, komt een vrouw binnen die vraagt om een krullenkapsel. Wanneer ze geïrriteerd vertrekt nadat ze de prijs en duur van de behandeling heeft vernomen, beleeft Axel een eureka-moment: wat als vrouwen met een draagbare krulset zelf thuis een krullenkapsel kunnen maken? Die vraag laat hem niet meer los en hij gaat op zoek naar een handig persoon die zo'n apparaat voor hem kan ontwerpen.

De serie doet gedramatiseerd verslag van Axels succesverhaal. De weg van winkelbezitter naar fabrieksdirecteur zit uiteraard vol hobbels en kuilen. Carmen Curlers moet het dan ook niet hebben van een verrassende ontknoping. Al bij aanvang is duidelijk dat de plannen van Axel gaan slagen, maar zoals in de beste verhalen gaat het niet de bestemming maar om de reis daarnaartoe.

Omdat bedenker en schrijver Mette Heeno snapt dat alleen het verhaal van Axel niet genoeg is voor een boeiende serie, voegt ze de verhaallijn toe van de arme boerin Birthe wiens man Jørgen leukemie heeft. Een dure behandeling in het buitenland kan hem redden, maar dat kan de familie niet betalen. Birthe is dus genoodzaakt om buitenshuis te gaan werken. Na wat afwijzingen links en rechts geeft Axel haar een baantje in zijn zaak. Wanneer hij zijn fabriek op poten zet, promoveert hij haar tot personeelsmanager. Het begin van een succesvolle samenwerking en een vervlechting van hun levens.

Carmen Curlers doet denken aan Mad Men. Net als die Amerikaanse serie speelt Carmen Curlers zich af in de jaren zestig en gaat ook deze serie voor een deel over reclame: over het aan de vrouw brengen van een krulset. Maar de overeenkomst zit vooral in algemene thema's. Beide series draaien om veranderende genderrollen, menselijke verhoudingen en homoseksualiteit.

Maar Carmen Curlers gaat ook over opwaartse mobiliteit en hoe industrialisatie kansen biedt aan vrouwen die ze eerst niet kregen. Emancipatie speelt dan ook een grote rol. Zo haalt Birthe voldoening uit haar nieuwe baan en kunnen vrouwen die eerst alleen werk konden vinden als schoonmaakster nu onder haar leiding aan de slag in de fabriek. Ook komt abortus op een zeer humane manier aan bod. Hoe de personages zich verhouden tot die snelle maatschappelijke veranderingen wordt knap genoeg getoond zonder een eenduidig beeld te schetsen. De reacties zijn net als in het echte leven nogal uiteenlopend.

Vooral de aflevering waarin Frans, de vaste kapper van het bedrijf, voor werk naar Kopenhagen reist maakt indruk. De blik in zijn ogen wanneer hij te horen krijgt dat hij zijn favoriete actrice mag kappen is argwanend en nieuwsgierig tegelijk. Hier komen enkele thema's uit de serie mooi samen: de tegenstelling tussen de provincie en de grote stad, het najagen van een schijnbaar onmogelijke droom en een confrontatie met de eigen, door schaamte verborgen, identiteit.

Net als in Mad Men is de uitstraling van de serie beeldbepalend. Decors, rekwisieten en kleding zijn oogstrelend. Ook filmisch komt de moderne tijd tot uitdrukking. Wanneer er iets dynamisch gebeurt splitst het scherm zich op, wat in de jaren zestig niet ongebruikelijk was in films en series, waarmee meerdere perspectieven worden getoond. Ook wordt soms een Super 8-camera gebruikt en komen korte, grappige musicalnummers voorbij. Deze keuzes geven de serie een eigen karakter.

Carmen Curlers voelt als een heerlijke reis terug in de tijd waarin vorm en inhoud passend samenkomen. De acht afleveringen van krap een uur vliegen voorbij en na de laatste wil je het liefst direct opnieuw beginnen met kijken. De Denen bewijzen andermaal dat ze meester zijn in het maken van zeer onderhoudende televisieseries.



Carmen Curlers is te zien bij NPO Start.