Recensie Netflix-serie 'En Helt Vanlig Familj'

Regie: Per Hanefjord | Cast: Alexandra Karlsson Tyrefors (Stella), Lo Kauppi (Ulrika), Björn Bengtsson (Adam), Christian Fandango Sundgren (Chris), Melisa Ferhatovic (Amina), e.a. | Afleveringen: 6 | Speelduur: 36-50 minuten | Jaar: 2023

In Forgetting Sarah Marshall is de hoofdpersoon een componist die wordt geprezen om de 'duistere onheilspellende klanken' die hij maakt voor een televisieserie. Hij vindt er zelf echter geen zak aan; gewoon wat lage synthetische tonen onder een scène zetten om het spannend te maken is een goedkope en makkelijke uitvlucht. De les die echte producenten hiervan leerden: doen dus! Ook in het Deense En Helt Vanlig Familj zijn het weer de duistere klanken die de spanning moeten benadrukken. Het wordt tijd om muziek (en stilte) weer terug te brengen.

Op kamp wordt de vijftienjarige Stella verkracht door een blonde hunk die ouder is dan zij. Wanneer zij dit vertelt aan haar ouders adviseert haar moeder, een advocate, om er geen melding van te maken, wegens gebrek aan bewijs. Zes jaar later leeft het gezin in volledige ontkenning. Stella ontmoet een blonde hunk die ouder is dan zij en enkele weken later wordt deze man vermoord aangetroffen. Stella is hoofdverdachte.

Dat is de eerste aflevering in het kort. In principe mis je weinig wanneer je de vier afleveringen erna overslaat. De zesde en laatste legt namelijk alles uit, waardoor je als kijker de tussenliggende afleveringen niet nodig hebt. Ze bieden enkel een trage opbouw naar het einde en een kijkje in het ontwrichte gezin van Stella.

De schuld daarvoor ligt geheel bij de moeder, die zich aan meer zaken schuldig maakt dan haar dochter de mond snoeren over een verkrachting. Stella's vader daarentegen is een goede man. Hij doet geen vlieg kwaad en is ook nog eens priester – hoe eenzijdig wil je het hebben? Of hoe onrealistisch; misbruik onder het tapijt schuiven is over het algemeen meer iets voor mannen met witte boordjes.

Het bronmateriaal van En Helt Vanlig Familj is een gelijknamige roman die is geschreven door een man. Het is natuurlijk niet zo dat een man niet het recht heeft om een verhaal te verzinnen dat aanstipt hoe mannen meestal wegkomen met zedenmisdrijven en het vaak winnen wanneer het woord tegen woord is. Wie zo'n verhaal ook schrijft, het is altijd welkom. Maar om vervolgens de vrouw de boosdoener te maken is behoorlijk krom. Volgens de tijdlijn wordt Stella verkracht in 2018, toen de MeToo-beweging al bestond. Erg flauw dat juist de moeder deze misdaad in de doofpot stopt.

De serie schakelt tussen momenten voor iedereen in het heden en flashbacks voor Stella in het verleden om langzaam te ontrafelen wat er voorafgaand aan de moord is gebeurd. Maar nogmaals: dat ontrafelen is niet echt nodig omdat de laatste aflevering alles helder op een rijtje zet. Het heden biedt ook te weinig om een totaal van zes afleveringen te rechtvaardigen.

Dat het huwelijk van Stella's ouders zich niet in een gezonde staat bevindt is zeker niet oninteressant, maar daar gaat de serie toch helemaal niet over? Mogelijk wil En Helt Vanlig Familj stiekem liever een familiedrama zijn, maar doordat er een lijk ingepleurd is (wellicht om meer kijkers te trekken) wordt het toch gewoon een misdaadmysterie. Compleet met aanhoudende 'duistere, onheilspellende klanken'.

Het verhaal speelt zich af in het Zweedse Lund, maar er komen meerdere plekken in Denemarken voorbij. Deze zien er uitnodigend uit. De belichting en het camerawerk zijn van een hoger niveau dan die van de gemiddelde Nederlandse serie. De beelden zijn niet spectaculair, maar dat hoeft ook niet; alles is visueel kraakhelder en meer is niet nodig.

Stella wordt gespeeld door Alexandra Karlsson Tyrefors, die sterk spel laat zien. Haar blik is die van een bakvis en haar manier van spreken toont dat ze behoorlijk relaxt is in haar manier van denken. Maar wat ze zegt verraadt hoe diepgeworteld het minderwaardigheidscomplex is dat ze heeft overgehouden aan de verkrachting, waarvan ze zichzelf de schuld van geeft.

Het enige dat pleit voor de vijfde aflevering is de sessie die Stella heeft met haar psycholoog. De achtergehouden verkrachting komt er eindelijk uit en het is pijnlijk om te zien hoeveel moeite het kost om Stella de woorden "het was niet mijn schuld" te laten uitspreken. Daarbij leren we over 'frozen fright', waarbij van je afslaan letterlijk niet mogelijk is, en dat het niet het slachtoffer is dat zich zou moeten schamen maar de dader.

Zonde dat zo'n belangrijke boodschap verpakt zit tussen twintig lagen noppenfolie. Of dat in de afsluitende scène ineens religie erbij betrokken wordt zonder dat duidelijk is waarom. Zo praktiserend christelijk is Denemarken niet, dus dat de kerk een vage rol krijgt in een gewichtig moment van een progressieve serie voelt niet op zijn plek.



En Helt Vanlig Familj is te zien bij Netflix.