Recensie Netflix-serie 'Under Pressure: The U.S. Women's World Cup Team'

Regie: Rebecca Gitlitz | Afleveringen: 4 | Speelduur: 42-45 minuten | Jaar: 2023

De kloof met het mannenvoetbal is en blijft moeilijk te dichten en toch zit het mondiale vrouwenvoetbal de voorbije jaren zichtbaar in de lift. Vooral de Europese competities professionaliseren steeds meer en grote mediaspelers houden zich al lang niet meer afzijdig als de prestigieuze club- en landentoernooien worden afgewerkt. Dat gold zeker voor het WK van 2023, waarvoor de Oranjevrouwen naar Australië en Nieuw-Zeeland afreisden. Under Pressure: The U.S. Women's World Cup Team concentreert zich op Nederlands meest spraakmakende tegenstander in de groepsfase: het land dat de vorige twee edities van het wereldkampioenschap had gewonnen.

De titel van deze Netflix-sportserie liegt niet. Al in aanloop naar het vertrek was de druk op de Amerikaanse voetbalvrouwen zijn kookpunt genaderd. Under Pressure belicht en benadrukt de tegenstelling tussen de schier ongeslagen status van het Amerikaanse sterrenteam (en het verwachtingspatroon dat daarbij hoort) en het desastreuze toernooi dat volgde. Omdat het WK voor de Verenigde Staten als een nachtkaars uitging zijn de afleveringen geen oppervlakkige viering van de derde titel op rij, maar een ontnuchterend generatieportret van een topfavoriet die het tóch niet kon waarmaken.

De makers besteden in dat kader niet alleen aandacht aan de sportieve deceptie en de teleurstelling bij de speelsters, maar ook aan het soort randzaken dat al in de aanloop naar zo'n eindtoernooi komt bovendrijven. Hoe vergaat het de reserves die niet zeker zijn van hun plek in de selectie? Hoe reageren de gevierde sterren en de trainer als ze in de Amerikaanse media onder vuur komen te liggen? Bijzondere belangstelling gaat uit naar Kristie Mewis, die zelf genoegen moest nemen met een reserverol maar een relatie heeft met de Australische ster (en dus concurrente) Sam Kerr.

Kijkend naar de bonte samenstelling van de Amerikaanse selectie (en vervolgens naar het desastreuze toernooiverloop) is het begrijpelijk dat de makers zich in de vier krappe afleveringen niet alleen op het voetbal wilden focussen. Niet voor niets hebben aanvallers Alex Morgan (met haar slordige tien miljoen volgers op Instagram) en Megan Rapinoe (met haar tirades richting Donald Trump) ook buiten het veld op niet mis te verstane wijze naam gemaakt. Helaas laat de onevenwichtige uitwerking van deze tweeledige benadering vooral in de slotaflevering te wensen over.

In de eerste plaats helpt het niet dat de reconstructie van de beslissende achtste finale overdreven leunt op het dramatische effect van slowmotionbeelden, die muzikaal worden ondersteund door een tranentrekker van de Ierse artiest Hozier. Veel kijkers die geïnteresseerd zijn in een miniserie over vrouwenvoetbal zullen het verloop van het voorbije WK destijds al hebben meegekregen en een of meerdere wedstrijden (waaronder die tussen de VS en Nederland) hebben bekeken; de spanning die dán overheerst, overtref je niet zomaar met een aangezet snarenspel. Verrassende nieuwe (camera)perspectieven hadden de bekende beelden wél kunnen opluisteren, maar die ontbreken.

In de eerste drie afleveringen valt verder al regelmatig op dat de montage schichtig is: de makers willen in een krappe drie uur zo veel persoonlijke verhalen bij elkaar brengen dat de kijker nooit veel tijd in het gezelschap van één speelster doorbrengt. In aflevering vier ontspoort die vluchtige aanpak, als de miniserie na de dramatische uitschakeling (na penalty's tegen Zweden) ook nog het nodige wil zeggen over onderwerpen die tot op dat punt nog niet aan de orde waren gekomen.

Het zogenoemde 'kusincident', waarbij de toenmalige Spaanse bondsvoorzitter Luis Rubiales tijdens de prijsuitreiking een speelster op de mond zoende, is de voorbije maanden breed uitgemeten in de internationale media. Net zoals ook de aandacht groeit voor een gelijke benadering (en verloning) van mannen- en vrouwenvoetbal, een lobby waar Morgan en Rapinoe iconische voorvechters van zijn. Het probleem is dat de miniserie deze twee onderwerpen haastig (en ook nog eens onnodig didactisch) opwerpt wanneer er nog maar twintig minuten resteren om de miniserie tot een bevredigend einde te brengen.

Aangezien Under Pressure geproduceerd is in samenwerking met de FIFA kon ondergetekende zich niet aan de indruk onttrekken dat de hypocriete organisatie (het WK in Qatar is net achter de rug, Saoedi-Arabië is toekomstmuziek) met deze geforceerd aanvoelende ingrepen zijn eigen straatje nog eens wil schoonvegen. De zaak Rubiales heeft in eerste instantie namelijk niet zo veel te maken met het toernooi van de Amerikaanse voetbalvrouwen (die waren immers al uitgeschakeld), maar markeert wel de zelfgenoegzame rol van de voetbalbond als morele scherprechter.

Rubiales mag tot 2025 geen rol in de voetballerij vervullen. Tegen die tijd zal het vrouwenvoetbal nog verder geprofessionaliseerd en geëmancipeerd zijn en hebben de Amerikaanse vrouwen op de Olympische Spelen van 2024 hun beste kans gekregen op glorieus eerherstel. Maar die druk, die vermaledijde druk? Die zal ook komende zomer onverminderd groot zijn.



Under Pressure: The U.S. Women's World Cup Team is te zien bij Netflix.