Recensie Disney+-serie 'Science Fair: The Series'

Regie: Cristina Constantini, Darren Foster | Afleveringen: 3 | Speelduur: 42-44 minuten | Jaar: 2023

Dertig miljoen middelbare scholieren uit achtenzeventig landen deden in 2022 mee aan de voorrondes van de grootste wetenschapswedstrijd ter wereld: de International Science and Engineering Fair (ISEF) in Atlanta. De National Geographic-serie Science Fair: The Series volgt een tiental van hen tijdens het traject om zich te kwalificeren en hopelijk voor de podiumplaatsen te strijden. De totale prijzenpot is acht miljoen dollar, maar er kan er maar één de Best in Fair Award mee naar huis nemen.

Deze serie toont de inspanningen, tegenslagen en successen van enkele van de beste wetenschappers in de dop. De onderzoeksprojecten waar deze vijftien- tot achttienjarigen aan werken gaan overigens veel verder dan de sodavulkaan of het ei dat niet kapot mag vallen vanaf de eerste verdieping van het schoolgebouw. Deze leerlingen werken onder andere aan projecten met plastic etende bacteriën, suïcidetracking en een elektrische motor die geen zeldzame materialen verbruikt.

In Nederland bestaat niet echt de traditie om middelbare scholieren tegen elkaar te laten strijden om wetenschapsprijzen. Wij sturen dan ook al jaren geen delegatie meer naar ISEF. In de Verenigde Staten daarentegen, waar een nummertje trekken bij de slager al op een wedstrijd uit kan draaien, smullen ze van dit soort competities. Amerikaanse scholen hebben hiervoor een zogenaamde sciencedirector en beschikken soms over faciliteiten en materialen waar menig wetenschappelijk instituut jaloers op zou zijn. Dat geldt met name voor het Jericho Union Free School District, waarvan enkele jongeren op hun pad naar Atlanta worden gevolgd.

De sciencedirector van Jericho, Serena McCalla, is een beroemdheid en de school een trekpleister voor internationale leerlingen vanwege de mogelijkheden op het gebied van wetenschappelijk onderzoek. McCalla pusht haar pupillen tot het uiterste, al lijdt het geen enkele twijfel dat de motivatie om te ontdekken, onderzoeken en presteren altijd vanuit de leerling zelf komt. Alle kandidaten zijn tot op het bot gemotiveerd. Sommigen komen uit een familie van wetenschappers (en voormalig ISEF-winnaars), maar anderen putten inspiratie uit persoonlijk verlies of een onstuitbare drang de wereld te helpen.

Sciencefairs zijn een typisch Amerikaanse aangelegenheid, die de deelnemers niet alleen lof en prijzengeld kunnen opleveren maar ook dat felbegeerde plekje op een prestigieuze universiteit. Want je hoeft geen gediplomeerd scout te zijn om te zien dat de winnaars van ISEF een gouden toekomst in de wetenschap te wachten staat. Het is daarom jammer dat de serie vooral focust op Amerikaanse teams.

De uitzondering is een Zimbabwaanse delegatie, die als underdog voor veel kijkers de gunfactor zal hebben. Suikerriet is in Zimbabwe een van de meest gebruikte bronnen van brandstof (ethanol), dus gooit deelnemer Memory Bvungo hoge ogen met haar onderzoek naar een alternatief. Haar sciencedirector – met de onwaarschijnlijk toepasselijke naam Knowledge Chikundi – loodst het team naar de finale in Atlanta, maar dat gaat niet zonder slag of stoot. De aandacht voor de persoonlijke kant van de deelnemers en hun begeleiding is natuurlijk wat een serie als deze leuk maakt, ook voor kijkers die van de wetenschap weinig kaas hebben gegeten.

Zoals je van een National Geographic-serie mag verwachten is Science Fair: The Series productioneel prima verzorgd. De interviews zijn vlotjes gefilmd en gemonteerd, er zijn speelse animatie-elementen en de onderzoeksprojecten worden tamelijk begrijpelijk in beeld gebracht. De serie focust zich natuurlijk op onderzoeken die tot de verbeelding spreken en maatschappelijke relevantie hebben. Dat laatste is ook een criterium vanuit de ISEF-organisatie zelf. De juryleden letten onder meer op originaliteit, maatschappelijk belang, onderzoeksmethode en presentatievaardigheden. Het onderzoek op de juiste manier presenteren is voor sommige deelnemers nog de grootste horde.

Hoewel communicatieve vaardigheden en presentatie tegenwoordig in vrijwel elke beroepsgroep van belang zijn – zeker in de Verenigde Staten – kun je je natuurlijk wel afvragen of dat belang uiteindelijk gewenst is. Moet een profvoetballer welbespraakt voor de camera kunnen vertellen wat er door hem heen ging bij dat winnende doelpunt of wordt een film beter als de regisseur er in interviews een lekker praatje over houdt? Juist in de wetenschap zouden koele resultaten toch zwaarder moeten wegen dan een vlotte babbel? Misschien kan een Nederlandse leerling dat voor ISEF van dit jaar onderzoeken. Een reisje naar Los Angeles wacht.



Science Fair: The Series is te zien bij Disney+.