'A Spy among Friends': altijd fascinerend maar nooit echt spannend

Regie: Nick Murphy | Cast: Damian Lewis (Nicholas Elliott), Guy Pearce (Kim Philby), Anna Maxwell Martin (Lily Thomas), Sir Roger Hollis (Adrian Edmondson) e.a. | Afleveringen: 6 | Speelduur: 53-59 minuten | Jaar: 2022

Wat als je beste vriend al dertig jaar voor de vijand werkt? Dit overkwam de Britse spion Nicholas Elliott in de jaren zestig toen zijn vriend en collega Kim Philby actief bleek voor de Sovjet-Unie. Dit waargebeurde verhaal leest als een spionagethriller en werd zodoende eerder verkend in Ben MacIntyres boek A Spy among Friends. Dat is nu verfilmd als gelijknamige miniserie die laat zien hoe dit schandaal de Britse spionnenwereld op haar kop zette.

Kim Philby werkt voor de Britse geheime dienst SIS, maar spioneert al sinds de jaren dertig voor de Russen. In 1963 loopt hij plots over naar de rooien en vlucht richting Moskou. Zijn beste vriend Nicholas Elliott denkt eerst dat dit een grap is, totdat hij naar Beiroet wordt gestuurd voor een laatste poging om zijn vriend terug te halen. Als Kim een bekentenis afgeeft en zijn informanten onthult, kan SIS de schade misschien nog beperken.

Hier start een complex verhaal dat constant heen en weer springt in de tijd. We zien hoe de twee agenten bevriend raken, wat ze in de Tweede Wereldoorlog deden om de Duitsers te verslaan en hoe het Kim vergaat nadat hij in de Russische hoofdstad als kameraad is onthaald. De manier waarop men in de spionnenwereld met elkaar communiceert – via krantenknipsels, Bijbelteksten en zelfs bewuste versprekingen door namen te verhaspelen – is fascinerend om te zien.

Damian Lewis speelt Nicholas als een koele kikker, doordrenkt van zo veel charme dat hij haast een parodie van een Engelse gentleman lijkt. Maar dat is ook een wapen, want Lewis' subtiele spel laat af en toe de onderhuidse woede zien die met name gericht is op Kim. Guy Pearce speelt dit personage met evenveel charme, maar zijn maniertjes voelen een stuk holler aan. Dat is bewust, omdat deze uitgekookte dubbelspion weet hoe hij zich in het mannenwereldje van de SIS moet gedragen.

De derde hoofdpersoon, Lily Thomas, is misschien wel de belangrijkste speler. Anna Maxwell Martin speelt haar fantastisch als een no-nonsense figuur die als jonge vrouw een frisse wind laat waaien door het oldboysnetwork van de Britse geheime dienst. Ze krijgt de opdracht om Nicholas te ondervragen over zijn laatste gesprek met de overloper. Wat is er precies gebeurd in Beiroet en wist hij werkelijk niets over Kims geheime banden? Haar perspectief vormt een rode draad door het complexe verhaal.

Het waargebeurde verhaal is vrijwel panklaar om er een spannende spionageserie van te maken. Dat lukt slechts deels, ondanks dat Homeland-showrunner Alexander Cary het project leidde. Ja, dit is geen serie die je half slapend in de trein kan bekijken; je hebt je volledige aandacht nodig voor het volgen van alle subtiele hints naar de waarheid van Kim Philby's verraad. Het wordt alleen nooit écht spannend.

Prachtig geacteerd? Zeker. Onderkoeld sfeervol? Absoluut. Een fascinerend kijkje in de spionagewereld tijdens de Koude Oorlog? Wees gerust. Maar A Spy among Friends is geen serie waarvan je op het puntje van je stoel gaat zitten. Daarvoor zijn de echt bestaande Britse spionnen toch net wat te traag en stoffig.



A Spy among Friends is te zien bij NPO Start.