'Turning Point: The Bomb and the Cold War': gewichtige documentaire over het wapen dat oorlogsvoering voorgoed veranderde

Regie: Brian Knappenberger | Afleveringen: 9 | Speelduur: 64-79 minuten | Jaar: 2024

Kernwapens zijn het summum van schrikbewind. Iedereen kent de afschuwelijke beelden van de luchtaanval op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki en de paddenstoel die honderdduizenden slachtoffers eiste. Van nazi’s tot de Koude Oorlog, eindigend bij de recente gebeurtenissen in Oekraïne, hebzucht is de drijfveer. Zelfs als deze ambitie kan resulteren in het eind van de mensheid. Turning Point: The Bomb and the Cold War hoort in hetzelfde rijtje thuis als de zusterdocumentaire Turning Point: 9/11 and the War on Terror. Beide gaan vol voor realiteit en houden ons subtiel een spiegel voor.

Met ruim negen uur is Turning Point: The Bomb and the Cold War een idioot lange zit, maar dit specifieke stukje geschiedenis is te interessant om links te laten liggen. Kernsplijting luidde namelijk niet alleen een nieuw tijdperk van oorlogsvoering in, maar markeerde vooral het begin van een kersverse dreiging voor de mensheid. In Turning Point: The Bomb and the Cold War wordt de opmars van dit ongekende gevaar in teruggeschaalde taal geserveerd en elk detail goed onderbouwd beschreven. Vakjargon krijgt duidelijke uitleg, beeldmateriaal sluit naadloos aan. Bomvol informatie dus.

De documentaire is volledig. Je kan werkelijk als leek aan deze serie beginnen, want de belangrijke momenten worden netjes voor je neergezet en in een aangenaam tempo afgedraaid. Een begrijpbare verzameling hoogtepunten, begeleid door uitleg van deskundigen met meningen die hout snijden. Obscure figuren uit de geschiedenis van moderne veldslagen worden naar de voorgrond gehaald, maar natuurlijk komen er ook kopstukken aan bod, waaronder de spraakmakende bomexpert Robert Oppenheimer. De negen afleveringen gaan overigens niet alleen over nucleaire strijdmiddelen, maar zoeken hoofdzakelijk naar de beweegredenen die een mens kan hebben om zo ijskoud te beslissen over andermans leven.

Zeg je atoombom, dan wordt al snel richting de wereldmachten gekeken. Angst is immers de speelbal van machtsgeile leiders en een wapen met dergelijke vernietigingskracht is het beste middel om iedereen op de knieën te krijgen. Gezaghebbende landen zoals Rusland, China en de Verenigde Staten wedijveren om alleenheerschappij en gaan letterlijk over miljoenen lijken om hun zin te krijgen. Turning Point: The Bomb and the Cold War is neutraal, maar riekt soms toch wat naar propaganda. Natuurlijk wordt ieder boefje van alle kanten belicht, al blijf je naderhand achter met het gevoel dat je partij moet kiezen.

Turning Point: The Bomb and the Cold War zorgt voor kippenvel en bereikt daarmee precies waar de serie om draait: een boodschap overbrengen. Laat geschiedenis zich niet herhalen. Wees voorbereid als je niet goed tegen schokkende berichtgeving kunt, want bepaalde archiefbeelden zijn ongefilterd en zelfs ronduit pijnlijk om te zien. Anderzijds zit hierin ook de moed van deze documentaire. Turning Point: The Bomb and the Cold War geeft een ongepoetst beeld van wat in historie is begraven, maar ook een realistische schets van wat we onszelf gaan aandoen als we opgaan in ons eigen egoïsme.



Turning Point: The Bomb and the Cold War is te zien bij Netflix.