'Rutte': Teflon Mark ontwijkt behendig alles wat hem zijn NAVO-baan kan kosten

Regie: Mattias Schut, Leonard Ornstein | Afleveringen: 2 | Speelduur: 40-43 minuten | Jaar: 2024

In aanloop naar Prinsjesdag, wanneer het nieuwe kabinet zijn geloofwaardigheid mag gaan bewijzen, presenteert bij Videoland een tweedelige documentaire over oud-premier Mark Rutte. 'De minister-president die we nog gaan missen' zou zelf het tweeluik hebben geïnitieerd als afscheidsgroet aan het Nederlandse volk, om hup daarna gelijk door te gaan naar de NAVO. De kijker krijgt een uniek kijkje achter de schermen tijdens Ruttes laatste maanden als premier. Geeft hij tegen het einde meer bloot dan ooit tevoren? Nee. Daarvoor is deze documentaire niet bedoeld.

30 juni 2024, Den Haag. Stamelend werkt de bijna ex-minister-president zich door zijn speech. Gelukkig draaien alleen de camera's van de documentairemakers, niet die van de NOS. Rutte is nog druk in conclaaf met zijn medewerkers over de juiste bewoordingen van zijn afscheidstoespraak. We zien een man die alles tot in de puntjes uitgewerkt wil zien. Altijd de controle, klaar voor elke situatie die hem overkomt. Gedurende negentig dagen zien we steeds dezelfde theatrale grijns en dezelfde energieke frisheid verschijnen, of het nu bij een bezoek is aan de Eerste Kamer of bij de president van Kazachstan.

Documentairemakers Mattias Schut en Leonard Ornstein registreren het leven van de normaalste man van Nederland. Op de fiets gaat hij naar zijn werk, waar koekjes en koffie klaarstaan bij zijn eerste adviseursvergadering. Daarna wordt informeel gebeld met bevriende staatshoofden. Enkele intimi bevestigen dit oersaaie imago, dat hij zelf ook niet ontkracht tijdens een boottochtje met jeugdvriend Jort Kelder. Hij is ook 'gewoon' de man die een badkamer deelde met de tachtigjarige moeder van een vriend. Gelukkig komen er ook enkele politici aan bod die niet vies zijn van het uitlichten van de mindere aspecten van de VVD'er.

Interviews met oud-collega's, jeugdvrienden en politieke tegenstanders moeten zijn faam als ervaren politicus bevestigen, met uiteraard de nodige kritiek. Rita Verdonk en Caroline van der Plas delen nog een paar laatste steken uit, terwijl Alexander Pechtold en Diederik Samson enkele sappige anekdotes vertellen. Opvliegend zou hij zijn, uitgekiend en een controlfreak, maar ook weer waarachtig en opgewekt volgens zijn medestanders. Wanneer het op de man af wordt gevraagd, weet Rutte alle vragen slim af te weren. Inderdaad, we hebben te maken met een ervaren politicus.

Veel van Rutte lijkt achteloos opgenomen. Kijk niet gek op van een geluidsman in beeld of een slordig gefilmd interviewtje met de koning. Toch zegt Rutte geen woord te veel en laat hij, ondanks alle persoonlijke verhalen, nooit echt zichzelf zien. Enerzijds is er een strenge censor in de montagekamer te voelen, die gevoelige informatie uit gesprekken met Volodymyr Zelensky knipt. Anderzijds ligt het wel erg dik erbovenop hoe gááf ons land wel niet is met Rutte aan het roer. De documentaire voelt meer als de zoveelste campagnevideo dan als een onthullend portret.

In de documentaire geeft Rutte nooit de regie uit handen. Niets wordt aan het toeval overgelaten en voor ieder schandaal heeft hij listig een weerwoord paraat. We zien een politicus om te missen, maar wat dan exact? Hoe volstrekt normaal hij was en alles deed lijken. Een politicus zonder ideologie, die 'gewoon' de voorzitter wilde zijn. In de documentaire komt Rutte over als de ideale staatsleider, met zo nu en dan een slippertje. Ondanks alles bakt hij van iedere drol een taartje. Ook met deze brave documentaire is hij daar weer met vlag en wimpel in geslaagd.



Rutte is te zien bij Videoland.