'El Portal: La Historia Oculta de Zona Divas': heftig en chaotisch

Regie: Astrid Rondero, Fernanda Valadez | Afleveringen: 4 | Speelduur: 39-44 minuten | Jaar: 2024

"Waar mannen zijn, is prostitutie", zo stelt ex-prostituee Brenda onverbloemd in El Portal: La Historia Oculta de Zona Divas. En waar prostitutie is, is uitbuiting. Het is dan ook geen nieuws dat de meest kwetsbare vrouwen in de meest schrijnende omstandigheden het vaakst slachtoffer zijn van gedwongen prostitutie, mishandeling en femicide. Maar de gruwelijke wijze waarop de website Zona Divas in Zuid-Amerika te werk ging, is van een geheel ander niveau.

Zona Divas presenteert zich als een soort Marktplaats waar vrouwen seksuele diensten adverteren. Daarmee zegt deze website mensensmokkel tegen te gaan, omdat de aangesloten vrouwen volledig uit vrije wil zouden handelen. Daar blijkt weinig van waar. El Portal legt bloot hoe ver de eigenaars van de website gaan om maar zoveel mogelijk geld te verdienen. De heftige details maken deze documentaire ongeschikt voor kijkers met een zwakke maag.

De vrouwen werden vierentwintig uur per dag bewaakt en gecontroleerd terwijl hen elke vrijheid werd ontnomen. Zelfs hun telefoonabonnement liep via de baas. Die situatie staat in schril contrast met die van de klanten, die vrolijk onder een valse naam zo'n meisje naar een hotelkamer mee konden nemen om daarna te verdwijnen. Een bodem voor levensgevaarlijke situaties, maar zelfs nadat die zich voordeden greep niemand in.

Hotels waar meerdere moorden plaatsvonden, veranderden niets aan hun beveiliging of beleid omtrent identificatieplicht. Omgekochte autoriteiten aan de grens lieten ongedocumenteerde meisjes zonder schroom langs. Deze gruwelijke waarheden komen uitgebreid aan bod, middels grondige interviews met nabestaanden van slachtoffers. Maar ook diegenen die ontsnapten en overleefden mogen hun verhaal doen. Deze slimme powervrouwen maken de intense documentaire iets draaglijker.

El Portal is volledig in het Spaans, met een soms rammelende ondertiteling. Vaak worden termen en uitdrukkingen letterlijk vertaald, wat leidt tot een aantal geheel nieuwe woorden zoals 'baasdame' en 'tafeldanseres'. Gelukkig valt uit de context makkelijk op te maken wat deze woorden betekenen, waarmee ze niet afdoen aan de helderheid van de documentaire.

Wat helaas wel de duidelijkheid aantast is de vertelstructuur. De eerste twee afleveringen zijn nog goed te volgen, omdat deze zich op bepaalde vrouwen concentreren. Maar daarna komen er steeds meer meiden bij en lopen de verhalen door elkaar, zonder enig patroon. Omdat de individuele gebeurtenissen sterk op elkaar lijken, zijn ze lastig uit elkaar te houden en raak je als kijker verstrikt in de documentaire over vrouwen die verstrikt raken in de seksindustrie – een vergelijking die bovengetekende maakt met enige aarzeling.

Wanneer fragmenten klinken van Soni, de baas boven alle andere bazen van Zona Divas, komt steeds dezelfde vage, vergeelde foto in beeld komt. Het is geen goed teken dat dit het enige beschikbare beeldmateriaal is. Het verhaal lijkt af te stevenen op een ontmoedigende conclusie waarin de daders hun terechtstelling ontkomen, ondanks de strijd van vele dappere vrouwen – en een enkele man.

In de laatste aflevering komt de schokkende waarheid in een sowieso al schokkend verhaal enigszins op tafel. Toch blijft het een en ander vaag, al dan niet door de wat chaotische vertelstructuur die zaken niet chronologisch presenteert. Het rommelige einde weerhoudt de kijker er echter niet van hevig ontdaan de gepresenteerde feiten te aanschouwen.

Femicide is een actueel onderwerp waar gelukkig steeds meer aandacht voor komt. Die aandacht redt levens, al was het maar omdat jonge vrouwen zo bewuster worden gemaakt van potentieel gevaarlijke situaties en geïnstrueerd hoe ze die, voor zover mogelijk, kunnen vermijden. El Portal is daarom zeer relevant, ook al is het niet de beste documentaire. Veel geïnterviewde vrouwen zagen het gevaar van een baan als escort niet, waarmee deze documentaire bovenal een waarschuwing lijkt te zijn. Maar met een betere uitvoering was die waarschuwing wellicht nog beter doorgekomen.



El Portal: La Historia Oculta de Zona Divas is te zien bij Netflix.

Sterk ontvangen Netflix-serie uit 2022 krijgt eindelijk het tweede seizoen

Klaar voor een intrigerende mix van geschiedenis, mysterie en tijdreizen? Midnight at the Pera Palace neemt je mee naar een betoverend hotel waar de grenzen van tijd en ruimte vervagen.

Lees verder