search
'Say Nothing': grijpt je bij de strot en laat niet meer los
Recensie

'Say Nothing': grijpt je bij de strot en laat niet meer los

Ook in Noord-Ierland blijkt berouw pas na de zonde te komen.

Regie: Michael Lennox, Anthony Byrne, Marc Nighy, e.a. | Cast: Lola Petticrew (Dolours Price), Hazel Doupe (Marian Price), Anthony Boyle (Brendan Hughes), Josh Finnan (Gerry Adams), Seamus O'Hara (Mackers), e.a. | Afleveringen: 9 | Speelduur: 42-50 minuten | Jaar: 2024

Say Nothing begint een aangrijpend: een moeder wordt voor de ogen van haar kinderen door een gewapende militie ontvoerd. Het is 1972 en in Noord-Ierland, met name in Belfast, woedt een bloedige strijd tussen de protestante koninkrijksgezinden en de katholieken die zich onder het Britse bewind uit willen vechten. Het is een tijd waarin bommen afgaan in Dublin en Londen en mensen zomaar verdwijnen. Say Nothing volgt deze ontwikkelingen door de ogen van Dolours Price, een IRA-lid dat na dertig jaar openheid van zaken wil geven.

Dolours praat met een journalist die haar verzekert dat de opgenomen gesprekken niet tijdens haar leven geopenbaard zullen worden. De tapes zijn onderdeel van het Boston College's Belfast Project, waarvoor ook andere IRA-leden worden uitgenodigd om hun verhaal te delen. Levensgevaarlijk voor zowel de interviewer als de geïnterviewde, want zoals zo vaak in dit soort paramilitaire conflicten is de zwijgplicht heilig: "Say nothing!"

Deze serie volgt de gebeurtenissen rondom Dolours' afdeling van de IRA aan de hand van de opgenomen getuigenissen, soms met flashbacks of flashforwards om de zaken te accentueren en de dramatische impact te verhogen. De eerste scène met de ontvoerde moeder is bijvoorbeeld 'in media res': een gebeurtenis die we al te zien krijgen, maar die zich eigenlijk middenin het chronologische verhaal afspeelt. Vaak is dit slechts een trucje om de kijker nieuwsgierig te maken, maar in Say Nothing biedt de openingsscène een belangrijk interpretatiekader voor alles wat tot dat punt zal gebeuren.

De toon is ook meteen gezet. Say Nothing grijpt je bij de strot en laat niet meer los. Niemand wordt gespaard en er zijn geen verzachtende omstandigheden. Dit geldt met name voor Gerry Adams, een publieke figuur die een grote rol speelt in het verhaal. Adams was lange tijd de leider van Sinn Féin, de politieke tak van de IRA, en zorgde in die functie voor een gematigder geluid en relatieve vrede met de Britten.

Deze serie toont Adams echter in de begindagen van zijn deelname aan het verzet en schildert hem af als een genadeloze havik met bloedrode handen. Elke aflevering eindigt met de disclaimer dat Adams zelf altijd heeft ontkend lid te zijn geweest van de paramilitaire tak van de IRA. Het is een kleine handreiking naar de man die door Say Nothing (gebaseerd op het gelijknamige boek) waarschijnlijk bij velen in een kwaad daglicht zal komen te staan. Disney+ heeft in elk geval een vriend minder.

Het verhaal van Say Nothing bestrijkt meerdere decennia, maar behoudt een enorme focus. De gebeurtenissen in Dolours leven die niet direct met haar IRA-betrokkenheid te maken hebben (waaronder haar relatie met een bekend Iers acteur) krijgt de kijker mee in een enkele scène of via een flard uit een gesprek of een simpele observatie. Ook de levens van andere betrokkenen worden treffend geschetst zonder af te leiden van de centrale thema's. Dat laatste is niet moeilijk aangezien moord, schuld, boete en spijt gaandeweg alle facetten van iemands leven beheersen.

Door de spannende, gefocuste structuur, de uitstekende vertolkingen en de lading van de gebeurtenissen laat Say Nothing een enorme emotionele impact na. Vaak strijden verschillende gedachten en gevoelen met elkaar. Je leeft mee met Dolours en haar medestrijders (en hoopt dat ze aan de politie ontsnappen), maar ervaart ook de morele verwerpelijkheid van veel van de genomen beslissingen.

De serie is gelaagd en toont verschillende kanten van elk verhaal, maar dat men nooit over andermans leven mag beschikken voor de 'goede' zaak staat als een paal boven water. Het fanatisme dat zo veel leed veroorzaakte heeft altijd repercussies. Het staat vrede in de weg, bezoedelt je nalatenschap en drukt op je geweten. Deelnemen aan de Boston College's Belfast Project was voor sommigen een manier om in het reine te komen met de misdaden uit het verleden. Maar de aftiteling van de laatste aflevering toont ons dat afsluiting van deze donkere periode helaas niet voor iedereen is weggelegd.



Say Nothing is te zien bij Disney+.

Interesse om voor ons te komen schrijven? Wij zijn op zoek naar freelance redacteuren.

Aanbevolen artikelen