'Helikopterrånet': geld roven voor gevorderden

Regie: Daniel Espinosa, Jonas Alexander Arnby, Anna Zackrisson | Cast: Mahmut Suvakci (Rami), Ardalan Esmaili (Michel), Vic Carmen Sonne (Alex), Johanna Hedberg (Karin), Erik Svedberg-Zelman (Axel), e.a. | Afleveringen: 8 | Speelduur: 38-49 minuten | Jaar: 2024

Sommige verhalen schrijven zichzelf, maar het spectaculaire uitgangspunt van Helikopterrånet is toch echt ontleend aan een waargebeurde roofoverval. Op 23 september 2009 landde een helikopter met een stel grijpgrage inzittenden op het dak van een gelddepot in Stockholm. Twintig minuten later vertrokken ze met miljoenen aan contanten. De miniserie die deze gebeurtenissen navertelt komt als ingrijpend drama nooit lekker van de grond, maar door de continu sluimerende spanning kijken de acht afleveringen toch fijn weg.

Er was vijftien jaar terug haast geen internationaal nieuwsmedium te vinden dat geen aandacht besteedde aan de Zweedse helikopterroof met al zijn krankzinnige details. De politie arriveerde op de begane grond van het gelddepot toen de overvallers nog bezig waren, maar achtte de veiligheidsrisico's te groot om direct in te grijpen. Een vermeende bom bij de helikopteropslag van de hulpdiensten verhinderde het volgen van het vluchttoestel tien minuten later. Een uitgebreid politieonderzoek leidde in de weken na de roof alsnog tot de juiste arrestaties.

Hoewel het plot van Helikopterrånet de gebeurtenissen uit 2009 volgt, hebben de makers zich wat betreft verdere dramatisering veel veroorloofd. Het primaire bronmateriaal is dan ook geen collage van nieuwsitems, maar een geïnspireerde roman van de Zweedse auteur Jonas Bonnier uit 2018. Deze puntige thriller is zo een ideaal voorbeeld van semifictie, waarbij je na afloop naar hartenlust het internet kunt afstruinen om uit te vinden wat de feiten en de creatieve vrijheden zijn.

In deze miniserie draait alles om de verhitte reconstructie van de helikopterroof en toch krijg je die straffe operatie pas in de zesde van acht afleveringen te zien. In de stilte voor de storm bereiden de overvallers hun daad minutieus voor en probeert scenarist Ronnie Sandahl te schetsen waarom deze mannen zo'n riskant plan uitvoeren. Hoofdpersoon Rami houdt er een crimineel verleden op na, maar vindt zijn levensgeluk bij zijn partner (naar goed voorbeeld van Heat) en zijn twee jonge kinderen. Waarom dan toch die beslissing om alles in de waagschaal te stellen?

"Het gaat om het winnen", klinkt het in de eerste aflevering bij flashbacks van een meer conventionele roofoverval. De suggestie dat het Rami en boezemvriend Michel om adrenaline gaat, wordt al snel tegengesproken door de omstandigheden waarin het tweetal het helikopterplan omarmt. Rami werkt zich behoorlijk in de schulden als hij ordinair wordt opgelicht, waarbij zijdelings ook nog eens naar de pruttelende economie wordt verwezen. Dat het schrijfwerk halfslachtig is, blijkt wanneer de motieven uit de eerste aflevering later eigenlijk nauwelijks terugkomen. Zo is adrenaline op de ochtend van de roof eerder een spelbreker dan een drijfveer.

Het is jammer dat de makers ervoor hebben gekozen het drama rond Rami en zijn gezin
op de voorgrond te plaatsen. Vertolker Mahmut Suvakci (die regisseur Daniel Espinosa al kende van Snabba Cash) toont zich in zijn lichaamstaal en mimiek een vrij beperkte acteur, in ieder geval ten opzichte van Ardalan Esmaili (Michel) en de internationaal geroutineerde Vic Carmen Sonne (Michels vriendin, die als medeplichtige werkzaam is op het gelddepot). Zeker van laatstgenoemde is het jammer dat ze maar in een handvol scènes prominent naar voren komt.

Door de vaardige spanningsopbouw weet Espinosa (Life, Morbius) in zijn eerste (mini)serie veel manco's te verbloemen. De afleveringen in aanloop naar de roof zijn sfeervol en behoedzaam geënsceneerd, met veel taferelen in de schemerige uurtjes en een dreigend geluidsontwerp dat voor een constant gevoel van anticipatie zorgt. Ook de twee afleveringen na de roof komen niet als mosterd na de maaltijd, mede door de opgefokte rol van gelegenheidspiloot Axel.

Daarmee is Helikopterrånet onderhoudend kijkvoer voor op de late avond, waarbij kennis van de gebeurtenissen en de afloop de treffende spanningsboog niet per se teniet hoeft te doen. Een hoogvlieger is de miniserie niet, maar de aankomst op het dak en het zenuwachtige vervolg (aan één stuk door gefilmd) zorgen op het hoogtepunt voor een knap staaltje televisie. Dat laatste beseffen de makers zichzelf kennelijk ook, want een making-of van de ellenlange take is al onderweg.



Helikopterrånet is te zien bij Netflix.