SkyShowtime-serie 'Lockerbie: A Search for Truth': manische zoektocht naar de waarheid

Regie: Otto Bathurst, Jim Loach | Cast: Colin Firth (Jim Swire), Catherine McCormack (Jane Swire), Sam Trougton (Murray Guthrie), Ardalan Esmali (Abdelbasert al Megrahi), e.a. | Afleveringen: 5 | Speelduur: 48-64 minuten | Jaar: 2025

21 december 1988 markeerde een gitzwart hoofdstuk in de moderne Britse geschiedenis. Een passagiersvliegtuig met 259 inzittenden spatte uiteen boven het Schotse dorpje Lockerbie, waar de vallende brokstukken nog eens elf mensen doodden. Hoewel er talloze verschillen zijn tussen deze terroristische aanslag (toegeschreven aan Libië en diens toenmalige leider Muammar Khadaffi) en het neerhalen van MH17 in 2014, zijn de gelijkenissen dusdanig groot dat het onmogelijk is de twee tragische gebeurtenissen niet met elkaar te vergelijken. Die gedachte spookt voortdurend door het hoofd tijdens het bekijken van Lockerbie: Search for Truth.

Hoofdpersoon van deze miniserie is Jim Swire, wiens dochter aan boord was van het gedoemde vliegtuig. Deze Britse huisarts is voornemens de onderste steen boven te krijgen over de terroristische aanslag. De autoriteiten en maatschappelijke opinie smachten namelijk vooral naar genoegdoening, waardoor het vinden van een mogelijke dader belangrijker wordt dan het achterhalen van de waarheid. Swire zet zijn persoonlijke verdriet opzij om de ware toedracht te te weten te komen, wat resulteert in een decenniumlange strijd.

De makers van de vijfdelige serie laten daarbij zien dat de aanslagen op de Twin Towers de missie van Swire alleen nog maar groter hebben gemaakt. Op 11 september 2001 maakte de wereld kennis met een vorm van terrorisme die eigenlijk al decennia sluimerde. Hierdoor kwam de Lockerbie-zaak in een nieuw daglicht kwam te staan, ook al zat er ruim dertien jaar tussen beide aanslagen.

Lockerbie kan bogen op grondige research, op het gortdroge af, waarbij de scenaristen zich lieten leiden door het boek dat Swire samen met Peter Biddulph schreef. Dat maakt het opmerkelijk dat ervoor gekozen is om bepaalde zaken, gebeurtenissen en personages niet alleen dramatischer aan te zetten, maar zelfs te verzinnen. Het meest in het oog springende voorbeeld is Swires ondersteuner Murray Guthrie, die niet daadwerkelijk heeft bestaan.

Waar de openingsaflevering nog grote indruk maakt op het emotionele vlak, ondanks de wat knullige visuele effecten, speelt de overwegend technische benadering van de resterende vier afleveringen de serie regelmatig parten. De makers verliezen zich regelmatig in lastig te doorgronden details en verliezen de dramatische impact op het leven van Swire, zijn vrouw en overige twee kinderen uit het oog.

Gelardeerd met archiefbeelden is Lockerbie: Search for Truth vaker een feitelijke reconstructie dan een verkenning van een hopeloos verloren ziel die zich vastbijt in een zaak die sowieso nooit zijn dochter zal terugbrengen. De man graaft zich zo vast in de materie en de verdachte, die uiteindelijk in een tijdelijke rechtbank in Zeist voor het hekje verschijnt, dat alles en iedereen ervoor moet wijken. Maar deze zoektocht naar de feiten is zo prominent aanwezig dat de mens achter de arts, vader en echtgenoot compleet naar de achtergrond wordt geduwd.

Colin Firth speelt een voor hem kenmerkende degelijke hoofdrol, maar je had zijn personage soms juist wat meer door emoties ingegeven inconsistentie toegewenst. Want de echte Jim Swire heeft nogal wat te verstouwen gehad. De schrijvers herpakken zich enigszins in de slotaflevering, door ook de huwelijksproblemen aan te stippen die deze missie veroorzaakt, maar weten niet meer op het niveau van het eerste uur te komen.