Recensie HBO Max-serie 'The Truth about Jim'
De belangrijkste waarheid over Jim komt hier niet boven water, maar wel hoe vrijwillig blind sommigen zijn.
Sierra heeft haar leven lang de meest weerzinwekkende verhalen gehoord over haar opa Jim. Op den duur zag ze overeenkomsten tussen zijn uitspraken en gedrag en onopgeloste moorden die decennia geleden plaatsvonden in de regio waar hij woonde. Sierra gaat op onderzoek, wat begint met het oprakelen van pijnlijke familie-ervaringen. Uiteindelijk wordt de conclusie schuchter achtergehouden. Deze recensie doet dat niet: onderaan staan spoilers.
De vierdelige documentaire The Truth about Jim bevat twee ontzettend belangrijke boodschappen. De eerste is dat vrouwen tot voor kort op schandalige wijze in bepaalde zaken niet serieus werden genomen. De Jim uit de titel was een onderwijzer die tegen zijn klas liep te roddelen over schoolmeisjes, dat ze een dikke reet hadden of stonken naar vis. En elke meid die daar melding van maakte werd verzocht niet zo te mekkeren.
Zijn kleindochter Sierra, die deze serie heeft gemaakt, is tweemaal aangerand, zelfs in 2018 toen de MeToo-beweging al in volle gang was. Mannen, blijf gewoon met je tengels van vrouwen af. Geef gewoon verbaal aan dat je interesse hebt en als het wederzijds is hoor je het vanzelf wel. En anders: handjes thuis. Wees geen Jim, die behalve een verkrachter van volwassen vrouwen ook iemand was die niet van minderjarige meisjes kon afblijven.
De tweede boodschap is dat vrouwen op hun beurt moeten kappen met volgzaamheid en onbedoeld zaken goedkeuren. Sierra's grootmoeder, de derde echtgenote van de inmiddels overleden Jim, stond het allemaal maar toe. Waanideeën, bedreigingen, gewelddadige woede-uitbarstingen en zelfs een breuk met haar eigen dochter. Sierra's moeder vertelt dat ze al wist dat Jim een viespeuk en psychopaat was voordat ze moeder werd en daarom uit huis vluchtte. Wat zien we op de foto's? Kleine Sierra samen met opa. Laat jij jouw kind in de buurt van je stiefvader nadat die een poging deed je aan te randen?
Die Jim was overduidelijk knettergek en een door en door slecht mens. Maar goed, de insteek van deze serie is heel duidelijk: was Jim misschien degene achter sommige onopgeloste moorden? Het begint met een beeldvorming door Sierra, die haar eigen familie en stieffamilie interviewt, en een ander slachtoffer. Pijnlijk en treurig om te horen hoe sommigen er destijds niet over durfden te spreken en degenen die dat wel deden de mond werd gesnoerd.
De eerste aflevering eindigt met de aankondiging dat er maar eens moet worden gekeken of deze man een seriemoordenaar was. Toch gaat de tweede aflevering verder met meer horrorverhalen over Jim. Het voelt als rekwerk, omdat het voor zowel de makers als de streamingsdienst gunstig is om meer kijktijd te vullen. En hoe meer Sierra's moeder aan het woord is, hoe gemaakter het klinkt. Niet dat ze liegt, ze is gewoon te bewust van de camera.
Uiteindelijk komt het er dan van: een onderzoek of Jim al die tijd de nooit opgepakte Santa Rosa-moordenaar blijkt te zijn. Ja, er zijn akelig veel toevalligheden. Hoe meer er op in wordt gegaan, hoe waarschijnlijker het lijkt. Maar voordat er een conclusie komt haalt Sierra er de beroemde Zodiac Killer erbij. Was dat misschien ook al die tijd Jim? Want ja, pers er nog maar een extra aflevering uit.
Het zal geen verrassing zijn dat Jim niet de Zodiac Killer blijkt te zijn. Dat is al lang duidelijk voordat The Truth about Jim dit eindelijk concludeert. Is hij dan toch misschien de man die lang geleden jonge meiden van het leven beroofde in Noord-Californië? Er wordt een expert bijgehaald die aangeeft dat het profiel perfect overeenkomt met hoe we Jim hebben leren kennen. Reden om te juichen?
Nee, de man suggereert slechts dat het de moeite waard is Jims DNA te laten vaststellen. Dat doet Sierra. Het lukt, ze hebben zijn DNA! Nu dan een feestje? Nog steeds niet. Sierra dient een verzoek in om Jims DNA aan te bieden bij de politie zodat die het kan vergelijken met mogelijk DNA van de moordenaar. Laat die feestmuts maar zitten, want hier eindigt het. Sierra claimt dat het hier allemaal om ging. Dat de politie zou gaan kijken of Jim misschien hun langgezochte man is.
Zelfs wanneer tegen het einde een tekst in beeld komt, durven ze niet letterlijk te zeggen dat Jim het niet bleek te zijn. Slechts een "iemand kijkt er nog naar" gevolgd door een "het is nog steeds een mysterie wie de moordenaar was". Deze serie is een emotionele afsluiter voor twee gezinnen die hebben moeten leven met een monster. Wie gunt ze dat nou niet? Maar het was geen drie uur uitzitten waard. Dit voelt wederom als een valse belofte.
The Truth about Jim is te zien bij HBO Max.