'Manhunt': boeiende geschiedenisles, vlotte thriller én complex politiek drama
Deze miniserie over de klopjacht op de moordenaar van Abraham Lincoln biedt verrassend veel politieke context.
De aanslag op Abraham Lincoln is geanalyseerd en vooral gemythologiseerd in tal van boeken en films, maar de focus lag daarin vaak op de vermoorde president. De bredere context kwam meestal niet aan bod. Robert Redfords The Conspirator slaagde er veertien jaar geleden wel in deze moord te contextualiseren door parallellen te trekken met de periode na de 9/11-aanslagen. En nu verrast de Apple TV+-serie Manhunt, waarin showrunner Monica Beletsky binnen het genre van de achtervolgingsfilm het politieke klimaat na de moord schetst en ons er constant van bewustmaakt dat slavernij de essentie van het hele verhaal is.
Op 18 april 1865 schoot John Wilkes Booth, een in zijn tijd zeer bekende acteur, president Abraham Lincoln neer in Ford's Theatre in Washington. Booths sprong op het podium, met het moordwapen in de hand, werd ontelbare keren uitgebeeld in toneelstukken en films. In Manhunt fungeert deze scène als startschot voor de twaalf dagen durende klopjacht op de moordenaar. Maar het thrillerelement dient vooral als kapstok voor de diepere laag die veel andere verhalen vermijden: de weigering van de zuidelijke staten om de slavernij op te geven.
Het boek dat de basis vormde voor deze serie, James L. Swansons Manhunt: The 12-Day Chase for Lincoln's Killer, draait volledig om Booth. Maar in Manhunt is minister van oorlog Edwin Stanton (een zeer beheerste vertolking van Tobias Menzies) het centrale personage. Als vriend en medestander van Lincoln vond hij het zijn taak om persoonlijk de moordenaar en andere samenzweerders te pakken. Afwisselend volgen we de acties van Stanton als speurder en de vlucht van Booth, maar Beletsky staat overduidelijk aan de kant van Stanton.
In haar ogen was Booth geen idealist, maar een racist en een fanaticus. Hij zei een tiran te willen doden en de nederlaag van de Confederatie te willen wreken, maar eigenlijk zocht hij eeuwige roem. Ook Samuel Mudd, de man die het gebroken been van Booth verzorgde en meestal wordt voorgesteld als een brave ziel die toevallig betrokken raakte bij de moordzaak, komt niet meer als een halve heilige uit het verhaal. Menig verteller zou zich voor de goede vrede neutraler opstellen, maar Beletsky en haar hoofdregisseur Carl Franklin doen dat bewust niet.
De twee nemen een heel duidelijk standpunt in tegen de Confederatie en geven de slavernij veel meer aandacht dan gebruikelijk is. Het is dan ook geen toeval dat de zwarte slavin van Mudd haar eigen subplot krijgt. Want hoe kan je over de essentie van de Amerikaanse Burgeroorlog contempleren zonder de slachtoffers van de slavernij erbij te betrekken? Het zal evenmin toeval zijn dat de drijvende krachten achter de serie, Beletsky en Franklin, zelf afstammelingen zijn van zwarte slaven. Het is overigens de eerste keer dat Afro-Amerikaanse makers een project leiden over de moord op Lincoln.
De makers gaan verder dan de klopjacht door in te gaan op hoe het conflict over slavernij leidde tot grote spanningen binnen het Congres, ook na de dood van Lincoln en de uiteindelijke overgave van het Zuiden. Vicepresident Andrew Johnson, een Democraat, volgde Lincoln op als president, maar deze voormalige slavenhouder was niet happig de Reconstructie te verwezenlijken zoals zijn Republikeinse voorganger die voor zich zag. Johnson weigerde de veiligheid van de bevrijde slaven te garanderen, waardoor hij in botsing kwam met Andrew Stanton en de andere Republikeinen in het Congres.
Amerikaanse kijkers die sympathie koesteren voor de Confederatie zullen niet gelukkig zijn met deze serie. Dat die tegenwoordig overwegend Republikeins stemmen is zeer ironisch. Het wijst er toch op dat de twee partijen in de VS in de laatste honderdvijftig jaar een zeer complexe bocht hebben gemaakt. Hoewel de serie dat aspect van de huidige Amerikaanse politiek niet benadrukt, maakt ze dat toch voelbaar. Dus wie zin heeft in een boeiende en revisionistische geschiedenisles, een vlotte thriller én een complex politiek drama mag Manhunt niet missen.
Manhunt is te zien bij Apple TV+.