'Mr. McMahon': brood en spelen in de VS
Portret van de controversiële worsteltycoon wordt gaandeweg een doorlichting van Donald Trumps macho-Amerika.
Regisseur Chris Smith had met Mr. McMahon waarschijnlijk geen politieke agenda, maar toch voelt deze biografische documentaire politiek geladen aan. In dit portret van Vince McMahon, de man die worstelshows ontwikkelde tot een van de populairste vormen van Amerikaans entertainment, duikt Donald Trump slechts kortstondig op. Maar wanneer je bij de WrestleMania-evenementen de taal en houding van de entertainers en het publiek observeert, dan kun je niet anders dan denken dat Trump hier thuis is. Wie had ooit kunnen denken dat worstelen zo veel kon vertellen over het huidige Amerika?
Veel Europeanen zullen nog nooit gehoord hebben van McMahon en nauwelijks iets hebben gezien van zijn extreem Amerikaanse worstelshows. De sport is immers hier nooit echt doorbroken en leeft ook niet op televisie, ook al worden er af en toe worstelevenementen georganiseerd. In de VS was het showworstelen in de jaren zeventig ook niet erg groot. Totdat McMahon het bedrijf WWF – later omgedoopt tot WWE (World Wrestling Entertainment) na protest van het World Wildlife Fund – van zijn vader opkocht en van het showworstelen een miljoenenbusiness maakte.
McMahon kneedde de shows tot spectaculair gevechtstheater met zichzelf als de ceremoniemeester. Het bedrijf groeide exponentieel toen de televisie erbij betrokken werd. In de jaren negentig kreeg McMahon even concurrentie van Ted Turners WCW (World Champions Wrestling), totdat hij ook dat bedrijf opkocht en nagenoeg het monopolie had. Gedurende dertig jaar was hij het gezicht van WWF en vergaarde hij notoire populariteit met het typetje Mr. McMahon, een agressieve, boosaardige, misogyne en vuilgebekte versie van zijn eigen persona.
Voor McMahon kon alles, zolang het maar geld opbracht. Hij betrok zijn vrouw, dochter en zoon bij de soapverhalen van de shows en introduceerde de meest absurde situaties in de ring. Hij ensceneerde zijn eigen dood via een autobom, liet zijn vrouw als een verlamde op het podium brengen terwijl hij een van zijn assistentes tongzoende, sloeg zijn eigen dochter tegen de vlakte en stelde zelfs voor om haar zwanger te maken. Dit laatste vond dochterlief iets te gortig, dus werd deze plotlijn als een van de weinige niet voortgezet. Maar het publiek vond het allemaal geweldig.
De grootste attracties waren echter de (gefingeerde) gevechten tussen de worstelaars, die ongelofelijk populair werden. André the Giant, Hulk Hogan, Stone Cold Steve Austin, Dwayne Johnson en John Cena overtroffen de roem van veel filmsterren. Kinderen speelden met de op hen gebaseerde actiepoppen, terwijl hun ouders een uitlaatklep vonden voor hun agressieve en seksistische gevoelens. Dit alles onder de noemer van onschuldig familie-entertainment.
De documentaire, een mix van pratende hoofden en zeer knap gemonteerde archiefbeelden, toont de keerzijde van dit machogebeuren. Worstelaars werden uitgebuit en stierven bij bosjes door intensief gebruik van anabole steroïden. McMahon zelf werd beschuldigd van het betalen van zwijggeld aan voormalige werknemers. Door de vele schandalen hing duidelijk een luchtje aan die hele worstelcultuur.
Toen Chris Smith begon met het interviewen van McMahon, zat de tycoon nog stevig in het zadel. Maar tegen het einde van de gesprekken ontplofte onverwacht een bom: McMahon werd beschuldigd van sekshandel en aanranding. Hij moest aftreden als topman van zijn bedrijf en vertikte het om nog met Smith te praten. Later trachtte hij de rechten van de serie te kopen om te beletten dat Netflix deze zou uitbrengen, maar dat is niet gelukt. Die plotse wending blijkt een geschenk uit de hemel voor een cineast die hoopt op een stevige derde akte.
Veel geïnterviewde worstelaars omschrijven McMahon als een enigma, maar de serie en hijzelf maken duidelijk wie hij is. Hij zegt: "Ik speel vals want ik wil winnen." Hij heeft ook geen enkele scrupules om zo veel mogelijk poen te scheppen: "Ik wil altijd meer en meer en meer." Dat is zijn typetje, Mr. McMahon, aan het woord, maar in een adem ook Vince zelf. Hij is niet zo dom als zijn tijdgenoot en vriend Donald Trump, maar de twee lijken uit dezelfde klei gebakken.
Trump, die gastoptredens maakte in de shows, liet zich inspireren door McMahons persona. Die agressieve houding van liegen, ten koste van alles willen winnen, tegenstanders uitkafferen en vernederen en het behandelen van vrouwen als seksobjecten en zelfs honden – letterlijk – komen uit die WWE-cultuur. Tijdens die optredens merk je dat Trump zich in zijn element voelt. De sfeer van een WrestleMania-evenement verschilt weinig van die van een Trump-rally. McMahon is overigens een belangrijke donor van Trump en zijn vrouw kreeg een postje in diens kabinet.
Wat dus begint als het klassiek portret van een zeer schimmige entrepreneur evolueert in zes afleveringen naar een doorlichting van een bevolkingsgroep in de VS, die zeer waarschijnlijk Republikeins stemt. Heeft Smith dat zo bedoeld? Misschien niet, maar in de subtekst sijpelen de cultureel-politieke implicaties toch door. Nooit gedacht dat de wereld van vulgair entertainment als showworstelen zo fascinerend én naargeestig kon zijn.
Mr. McMahon is te zien bij Netflix.
'Een van Ons': hartverscheurend drama gebaseerd op de moord op Marianne Vaatstra
Regie: Michiel van Erp | Cast: Richelle Plantinga (Anneke), Aus Greidanus (Evert), Eefje Paddenburg (Fenna), Hans Kesting (Rinus), Gijs Blom (Jeroen), Imanuelle Grives (Joanna) e.