'Onopgelost': poldervariant van 'Criminal Minds' met een vleugje 'How to Get Away with Murder'
Deze Nederlandse missdaadserie kan nog wel een paar rondes mee.
In Onopgelost duikt een hoogleraar criminologie met vijf getalenteerde studenten in een aantal cold cases om deze alsnog op te lossen. Dat de serie duidelijk inspiratie put uit Amerikaanse successen in het misdaadgenre als How to Get Away with Murder en Criminal Minds is gelukkig meer teken van kwaliteit dan een gebrek aan originaliteit.
Zoals veel van de Amerikaanse voorbeelden draait elke aflevering van Onopgelost om een nieuwe zaak, die steeds met stilistisch prachtig vormgegeven flashbacks wordt geïntroduceerd. Vervolgens volgt de aflevering een vrij traditioneel stramien: de studenten gaan op onderzoek uit, komen terug met een aantal verkeerde theorieën, gaan weer op pad en komen uiteindelijk dankzij een persoonlijke eigenschap of ervaring tot de oplossing.
Niet alleen daarin hebben de makers goed naar hun inspiratiebronnen gekeken. In scènes die veel weghebben van dergelijke momenten in Criminal Minds of een van de vele CSI-series worden de theorieën gepresenteerd aan de hand van een groot moordbord waarop we foto's, pijltjes en aantekeningen zien. De studenten wisselen elkaar in de uiteenzetting precies onnatuurlijk genoeg af zodat ze allemaal even een duit in het zakje kunnen doen.
In het groepje studenten zijn onmiddellijk de klassieke types uit een succesvol televisiespeurdersteam te herkennen: een autistisch gecodeerde nerd met een fotografisch geheugen, de mooie jongen die onverwacht veel diepgang heeft, de net iets te gedreven 'mean girl'... Minder klassiek is dat deze groep ook qua diversiteit punten scoort, wat knap genoeg niet geforceerd voelt. Dat komt onder meer doordat de rolstoel van de een of de queeridentiteit van de ander geen rol spelen in de zaken. Ze worden aangenomen als gegeven, net als dat een van hen blond haar heeft en iemand anders vegetarisch is.
De personages worden daardoor wel wat vlak. Zeker omdat niet iedereen dezelfde psychologische diepgang meekrijgt. Hoogleraar Mia krijgt van de schrijvers wel die aandacht, al worden de motivaties en ervaringen die ten grondslag liggen aan haar bijna obsessieve gedrevenheid wel erg gehaast uit de doeken gedaan. Al na de eerste twee afleveringen blijft bij Mia weinig te raden over.
Er staat in de eerste plaats veel voor haar op het spel, omdat het Openbaar Ministerie overweegt de financiering van haar coldcaseproject in te trekken. Daarnaast heeft ze zelf ooit een klasgenootje verloren in een zaak die nooit werd opgelost. En ze is ook nog alcoholist. Kortom, er is een reden dat Mia dit werk belangrijk vindt en dat zal de kijker weten ook. Het maakt de protagonist platter dan nodig.
Als Mia's verhaal wat beter gedoseerd uit de doeken was gedaan, hadden haar neurotische trekjes en toewijding meer gewicht gehad. Georgina Verbaan speelt die trekjes vakkundig en probeert van Mia een interessant personage te maken, maar wanneer al het mysterie wegvalt is het moeilijk om haar echt spannend te maken. Sommige dingen moet je een acteur laten spelen in plaats van laten vertellen.
Desondanks slagen de makers erin een prima misdaadserie af te leveren. Door het gebruik van de vertrouwde patronen kan de thuisspeurder lekker meedenken over de oplossing. En eerlijk is eerlijk, deze formule is al jaren wereldwijd een succes, dus waarom zou je daaraan tornen? Ook weten de makers steeds met boeiende zaken te komen, waarvan het redelijk geloofwaardig is dat onervaren studenten er jaren later dingen aan opvallen die eerder werden gemist.
Hoewel de personageontwikkeling wat minimaal is, is de grote zaak waar de studenten naast de episodische projecten steeds naar terugkeren interessant genoeg om de nieuwsgierigheid acht afleveringen vast te houden. Onopgelost heeft voldoende potentie om nog wat langer mee te gaan mits de makers wat meer liefde schenken aan de personages. Dan kan deze serie een prima polderalternatief worden voor haar langlopende Amerikaanse voorbeelden.
Onopgelost is te zien bij Videoland.