'Joan': diamanten werden haar beste vriend
Dit speelse rollenspel over een meesterdievegge zucht onder een oppervlakkige uitwerking.
Wat te doen als je zo onmerkbaar mogelijk een stel diamanten wilt meesmokkelen uit de zaak waar je sinds kort werkt? Dievegge in de dop Joan Hannington weet raad: ze slikt de juwelen gewoon in. In het gelikte Joan, vernoemd naar de dame die Londen in de jaren tachtig daadwerkelijk onveilig maakte, is de gedurfde actie het begin van een professioneel rollenspel, waarin op den duur zelfs de IRA voorbijkomt. Jammer genoeg worden de memoires die dit verhaal inspireerden tekortgedaan door het oppervlakkige schrijfwerk.
Op de vlucht voor een onveilige thuissituatie belandt de jonge twintiger Joan anno 1985 in een gegoede buurt van Londen. Ze kan er rap aan de slag in een juwelierszaak, waar de wellustig loerende eigenaar haar al snel op de zenuwen werkt. De zorg voor haar piepjonge dochtertje heeft ze afgestaan aan een adoptiegezin, met het voornemen die zo snel mogelijk zelf weer over te kunnen nemen.
Als de deur naar het criminele circuit op een kier komt te staan, besluit Joan al snel om haar geslepen karakter in haar voordeel te gebruiken. Ze duwt de deur niet verder open, maar trapt hem in. In het vervolg weet ze het Londense zwendelaarscircuit met ogenschijnlijk gemak uit te spelen, waarbij ze er telkens zorg voor draagt dat ze te allen tijde de touwtjes in handen houdt. Beste oneliner: "Ik wil mijn geld", dat door een IRA-revolutionair typerend wordt gecounterd met "Ik wil een vrij Ierland."
Dragende kracht van dit bescheiden misdaadepos is hoofdrolspeelster Sophie Turner, die in eerste instantie nog wat aarzelend overkomt als alleenstaande moeder maar als meesterdievegge uit haar schulp kruipt. Dat laatste is goed om te zien, want het leek Turner voorheen behoorlijk wat moeite te kosten om het stigma van 'dat meisje uit Game of Thrones' van zich af te schudden. Ook een opvallende switch naar het superheldenuniversum van X-Men hielp daar uiteindelijk niet echt bij.
In de media ging het de voorbije jaren vaker over haar (inmiddels beëindigde) relatie met zanger Joe Jonas dan over haar acteerprestaties. Toch lijkt Turner met volwassen rollen in de misdaadserie The Staircase en nu Joan dan eindelijk haar eigen pad te bewandelen. Als een volwaardige kameleon verslijt de Britse na haar inwijding in het diamantenwereldje haast meer outfits en pruiken dan er scènes passeren. De miniserie krijgt een impuls door Joan eerste ontmoeting met partner in crime Boisie, wiens vertolker Frank Dillane een prettige chemie met Turner opbouwt.
Dat laatste is nodig, want in de openingsaflevering valt al op dat het schrijfwerk behoorlijk aan de oppervlakte blijft. Joans gewelddadige partner Gary wordt nauwelijks geïntroduceerd voordat hij haar al zodanig belaagt dat blijven geen optie meer is. Het banale gegeven dat het verhaal verder op gang brengt (Gary heeft een stel anonieme gangsters achter zich aan, die hun geld komen halen) vraagt om compenserend acteerwerk van Turner, die haar angst en de littekens op haar rug in een kort tijdbestek invoelbaar moet maken.
Hoe moeiteloos Joan zich het stelen ook eigen maakt, het doorgronden van haar motieven blijkt eveneens een opgave. De toekomstige dievegge trekt naar Londen om een man te ontvluchten die zichzelf mede door criminele activiteiten in de penarie werkte. Eenmaal in de vertrouwenskring van een voornaam juwelier bewandelt ze exact dezelfde route. Sterker nog: ze ontmoet mensen die Gary ook kende.
Vaker dan eens benadrukt Joan dat ze álles voor haar dochter doet, met als doel haar een beter leven te bezorgen. Tegelijkertijd ligt het zo sterk voor de hand dat haar schaduwbestaan op termijn geen verlossing biedt, dat de verdere uitwerking van het drama (behoudt Joan de voogdij?) neigt naar goedkoop fatalisme. De makers doen haar personage tekort door haar afwegingen ("Ik heb nú cash nodig") zo kort door de bocht te schetsen. Het roept de vraag op hoeveel complexiteit er is gesneuveld bij het bewerken van Joans memoires.
De beperkte lengte van het geheel zorgt ervoor dat de miniserie nooit gaat slepen, wat een gelukkige meevaller is voor kijkers die vooral op zoek zijn naar een ontspannend tussendoortje. Het inzetten van tijdgebonden hits (zoals Tainted Love van Soft Cell) en de strakke mise-en-scène geven Joan net dat beetje extra cachet. Puur als karakterstudie is het resultaat ondermaats, al hoeft dat Turner niet per se dwars te zitten. Zij kan over de drempel van 2025 hoop houden dat ze eíndelijk het juiste carrièrepad heeft ingeslagen.
Joan is te zien bij NPO Start.